ၾကက္သြန္နီဆိုသည္မွာ အနံ႔စူးရွ၍ ဟင္းခတ္ဥပင္ တစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ၾကက္သြန္နီသည္ အေစ့ကို ပ်ိဳးေထာင္၍ စိုက္ေသာ ၾကက္သြန္ႏွင့္ ၾကက္သြန္ဥ ေသးမ်ားကို ေျမတြင္ခ်စိုက္ေသာ အၿမိတ္ေထာင္ ၾကက္သြန္ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသည္။ အေစ့ကိုပ်ိဳးေထာင္၍ စိုက္ပ်ိဳးေသာ ၾကက္သြန္နီဥမွာ တာရွည္အထားခံ ေသာ္လည္း ၾကက္သြန္နီဥေသးကို စိုက္ေသာ အၿမိတ္ ေထာင္ၾကက္ သြန္နီဥမွာမူ တာရွည္ အထားမခံေပ။ အေစ့ပ်ိဳးေထာင္ စိုက္ပ်ိဳးေသာ ၾကက္သြန္နီဥ မေပၚခင္ စပ္ၾကားတြင္ အစားထိုးစားသံုးေသာ ဥပင္လွ်င္ျဖစ္ ပါသည္။
အဆိုပါ ၾကက္သြန္နီဥ ၂ မ်ိဳး စလံုး ေဆးဖက္ဝင္ ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အေစ့ပ်ိဳးေထာင္၍ စိုက္ပ်ိဳးေသာ ၾကက္သြန္နီဥမွာ ပိုမို၍ ေဆးစြမ္း ထက္ျမက္ေၾကာင္း ဆိုၾကပါသည္။ ၾကက္သြန္နီသည္ ... ေလသလိပ္၊ အဖ်ား၊ ေခ်ာင္း ဆိုးတို႔ကို ႏိုင္၏။ ဆီးရႊင္ေစ၏။ ႏႈတ္ မၿမိန္၊ ေအာ့အန္ျခင္းတို႔ကို ေပ်ာက္ ကင္းေစ၏။ ခြန္အားကို ျပဳတတ္၏။ သုက္အားကို အလြန္ပြားေစတတ္၏။ ကာမသတၲိကို ျဖစ္ေစတတ္၏ ဟူ၍ ေဆးက်မ္းမ်ားက ဖြင့္ဆိုထားၾကပါ သည္။ ၾကက္သြန္နီဥကို အေမာအပန္း ခံႏိုင္ေစရန္၊ ခြန္အားရွိေစရန္ႏွင့္ ဆီးေရာဂါမ်ား ကင္းရွင္းေစရန္အတြက္ ထမင္းစားသည့္အခါ အစိမ္းလိုက္ စားၾကသလို၊ အခ်ဥ္တည္၍လည္း ေန႔စဥ္စားသံုးၾကေလ့ရွိပါသည္။ အခ်ိဳ႕ဆီး မထိန္းႏိုင္ေသာ သူမ်ား ဆီးတစ္စက္စက္ က်ေသာသူမ်ား၊ ဆီးပူ ေညာင္းက်ျဖစ္သူမ်ားသည္ ၾကက္သြန္နီဥ ျပဳတ္ရည္ကို ေသာက္သံုးပါက ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါသည္။
(အခ်ိဳ႕ေနပူထဲမွ ျပန္လာပါက ဆီးပူ ဆီးေအာင့္မျဖစ္ေစရန္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္သည့္ အေနျဖင့္ ေသာက္သံုး ၾကပါသည္။)
ဆီးခ်ဳပ္တတ္ေသာ ကေလးလူ ႀကီးမ်ားသည္ ၾကက္သြန္နီဥ အေနေတာ္ကို မီးဖုတ္၍ ဓားျဖင့္ ထက္ျခမ္းခြဲကာ ထိုၾကက္သြန္နီဥ အျခမ္း ပူပူေႏြးေႏြးကို ဆီးအိမ္ေပၚ၌ တင္(ကပ္) ေပးပါက ခ်က္ခ်င္းေပ်ာက္ကင္းေစပါ သည္။ ခ်မ္းတုန္ေနေသာသူမ်ားအား ၾကက္သြန္နီဥအေနေတာ္ကို ထက္ ေပးျခင္း၊ နားကိုက္၊ နားျပည္ယိုမ်ား ကို နားအတြင္းသို႔ ထည့္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းေစ ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ၾကက္သြန္နီဥ၊ ထန္းဖို ထန္းလ်က္ (ထန္းဖိုထန္းလ်က္မွာ ေဆးဖက္ဝင္ၿပီး၊ ထန္းမ ထန္းလ်က္မွာ ေဆးဖက္မဝင္ပါ)၊ မန္က်ည္းမွည့္၊ ဆားႏွင့္ စမုန္တို႔ကို ေရာႀကိတ္၍ ေထာပတ္ႏွင့္နယ္ကာ ဖန္ပုလင္းထဲ တြင္ ထည့္၍ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ေလဆန္၊ ေလပူ၊ ရင္ေအာင့္၊ ခါးေအာင့္၊ အေၾကာတက္ေရာဂါမ်ားအတြက္ ေတေဆးအျဖစ္ ေန႔စဥ္စားသံုးႏိုင္ပါ သည္။ ေသြးပါေသာ လိပ္ေခါင္းေရာဂါ ေဝဒနာရွင္မ်ားအတြက္ ၾကက္သြန္နီ ဥအရည္ကို သၾကားအနည္းငယ္ႏွင့္ ေရာ၍ တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ ေသာက္သံုးပါက ေပ်ာက္ကင္းေစ ပါသည္။
ထို႔အျပင္ အဆိပ္ရွိေသာ သတၲ ဝါမ်ား ကိုက္လွ်င္ ၾကက္သြန္နီဥ၏ လတ္ဆတ္ေသာ အေစးကို ကြမ္းစား ပြတ္ျခင္း၊ ၾကက္သြန္နီဥ အရည္ကို သုတ္လိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ အဆိပ္မတက္ ဟုဆိုၾကပါသည္။ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ဟင္းခ်က္သည့္အခါ ျဖစ္ေစ၊ဟင္းရြက္၊ အသားသုပ္သည့္အခါျဖစ္ေစ စား ေကာင္း၍ အာဟာရျဖစ္ေစရန္ႏွင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ျပည့္စံု ေဆးဖက္ဝင္ ေစရန္အတြက္ ထည့္သြင္းၾကလ်က္ ရွိၾကပါသည္။ ၾကက္သြန္နီသည္ လူအမ်ား အတြက္သာ ေဆးဖက္ဝင္သည္ မဟုတ္ေပ။ ကြ်ဲ၊ ႏြား၊ ျမင္းအတြက္ လည္း ေဆးဖက္ဝင္ပါသည္။ ဝဲေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳပ္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ အက်ိတ္ေရာင္ ေရာဂါမ်ားအတြက္ မ်က္စဥ္းေဆး အျဖစ္ အသံုးျပဳ၍ ရသလို၊ ခြာနာမ်ား အတြက္လည္း အင္တြဲ၊ ဒုတၴာတို႔ကို ေရာႀကိတ္၍ အုန္းဆီႏွင့္ ေဖ်ာ္လိမ္း ေပးပါက လ်င္ျမန္စြာ ေပ်ာက္ကင္း ေစပါသည္။ ဆိုရလွ်င္ ၾကက္သြန္နီဥသည္ သာမန္စားသံုးသည့္ ဥမဟုတ္ဘဲ လြန္စြာအဖိုးထိုက္တန္လွေသာ ေဆးဖက္ဝင္ ၾကက္သြန္နီ ဥျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါသည္။
ေမာင္ေမာင္ခ်စ္ဦး(မုံရြာ)
Ref>>Health Digest